ΙΗΣΟΥΣ ΓΙΑΧΒΕ Φ. 3. Σὲ ποιές μορφές ἐμφανίζεται τὸ θεῖο ὄνομα. Ποιά ἡ προφορά τοῦ θείου ονόματος.

φ. 3

«Ἐγὼ εἰμὶ ὁ Ὤν» (Ἔξοδ. 3, 14)

------------------------

Εἰσαγωγή (Συνέχεια).

5. Σὲ ποιὲς μορφὲς ἀπαντᾶται τὸ θεῖο ὄνομα;

Τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ ἀπαντᾶται σὲ τέσσερις μορφές, μία ἐκτενέστερη καὶ τρεῖς βραχύτερες.

α. Jahve: Ἡ ἐκτενέστερη μορφή, το λεγόμενο «τετραγράμματο». Μὲ τὴ μορφὴ αὐτὴ ἀποκαλύφθηκε τὸ ὄνομα στὸ Μωϋσῆ (Ἔξοδ. 3:15). Ἀπαντᾶται στὸ Μασοριτικὸ (ἑβραϊκό) κείμενο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης 6800 φορές.

β. Jah: Ἀπαντᾶται 25 φορές κυρίως σε ποιητικὲς περικοπές καθὼς ἐπίσης καὶ στὴν λειτουργικὴ ἔκφραση hallelujah (αἰνεῖτε τὸν Κύριον), ἡ ὁποία ἀπαντᾶται 20 φορὲς στοὺς Ψαλμούς, σχεδὸν ἀποκλειστικὰ στοὺς τίτλους τους. Ἐπίσης μὲ τὴν ἐλληνικὴ μεταγραφὴ «ἀλληλούια» ἀπαντᾶται τέσσερις φορὲς στὴν Καινὴ Διαθήκη, στὸ βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης.

γ. Jahu: Ἀπαντᾶ μόνο σὲ σύνθετες λέξεις π.χ. Jeshajahu ( Ἠσαΐας, «Ὁ Γιαχβὲ εἶναι σωτηρία»)

δ. Jo: Ἀπαντᾶται μόνο σὲ σύνθετες λέξεις π.χ. Joel (Ἰωήλ, «Ὁ Γιαχβὲ εἶναι Θεός»).

6. Πῶς προφέρεται τὸ θεῖο ὄνομα;

Τὸ ἀρχαῖο ἑβραϊκὸ κείμενο περιεῖχε μόνο τὰ σύμφωνα τῶν λέξεων, ἐνῶ τὰ φωνήεντα παρλείπονταν ὡς εὐκόλως ἐννοούμενα. Οἱ λέξεις δηλαδὴ προφέρονταν πλήρως ἀλλὰ γράφονταν μόνο τὰ σύμφωνα. Ἔτσι στὸ ἀρχαῖο ἑβραϊκὸ κείμενο τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ ἦταν μία λέξη ἀπὸ τέσσερα σύμφωνα («τετραγράμματο»). Στὴν ἀρχὴ τὸ τετραγράμματο προφερόταν κανονικά. Ἀλλὰ πολὺ νωρὶς οἱ Ἑβραῖοι ἀπὸ ὑπερβολικὴ εὐλάβεια ἄρχισαν νὰ ἀποφεύγουν τὴν προφορά τοῦ ἱεροῦ ὀνόματος παρεξηγώντας μάλιστα τὴ διάταξη τοῦ Λευ. 24:16 («ὁ ὀνομάζων τὸ ὄνομα Κυρίου θανάτω θανατούσθω»). Μετὰ τὴν αἰχμαλωσία ἐπικράτησε ἡ συνήθεια ἀντὶ τοῦ τετραγραμμάτου νὰ προφέρονται το Adonai (Κύριος) ἢ τὸ Elohim (Θεός) ἐὰν στὸ κείμενο τὸ τετραγράμματο συναπτόταν μὲ τὸ Adonai. Αὐτὴ ἡ συνήθεια ἔγινε σταθερὸς κανόνας ποὺ ἰσχύει μέχρι καὶ σήμερα στὴν ἑβραϊκὴ συναγωγή. Τὸ τετραγράμματο θεωρήθηκε «ὄνομα άρρητον». Λόγω τῆς ἀχρησίας ἡ προφορὰ λησμονήθηκε καὶ κατέστη πρόβλημα. Πολὺ ἀργότερα οι Μασορίτες ποὺ φωνηέντισαν τὸ κείμενο πρόσθεσαν στὸ τετραγράμματο τὰ φωνήεντα τοῦ Adonai ή του Elohim, ὅπου το τετραγράμματο συναπτόταν με το Adonai.  Έτσι προέκυψαν οι μορφές τοῦ Μασοριτικού κειμένου Jehova και Jehovi. Όμως είναι φανερό ότι αυτές οι αὐθαίρετες μορφές δὲν συμβάλλουν στὴν ἀρχικὴ καὶ ἀληθινὴ προφορά τοῦ τετραγραμμάτου.

Στὴ λύση τοῦ προβλήματος μᾶς ὁδηγοῦν οἱ βραχύτεροι τύποι Jah και Jahu καθώς καί αρχαίες μεταγραφές τοῦ τετραγραμμάτου καί μαρτυρίες: α. «Ιαουέ» (στὸν Κλήμεντα Ἀλεξανδρέα) β. «Ιαβέ» στὸν Θεοδώρητο Κύρου (μας λέγει ότι έτσι το πρόφεραν οἱ Σαμαρείτες), στον Ἐπιφάνιο Κύπρου, σε Αιθιοπικό χειρόγραφο, Αἰγυπτιακούς Μαγικούς Παπύρους. Ἡ σύγχρονη έρευνα κατέληξε ότι η πιο ακριβής προφορά τοῦ τετραγραμμάτου είναι Jahve (Γιαχβέ).